Denetimli Serbestlik Nedir? Denetimli serbestlik; kişinin işlediği bir suç nedeniyle tutuklanması ya da mahkemece hakkında mahkûmiyet kararı verilmesi sonucunda, kişinin cezasının Ceza İnfaz Kurumunda infazı yerine, infazını toplum içinde gözetim ve denetim altında tamamlamasını ifade etmektedir.
Bu duruma göre, denetimli serbestlik; ceza hukukumuzda alternatif bir infaz sistemi olarak karşımıza çıkar. Şüpheli, sanık veya hükümlüler için hapis cezasının alternatifi olan bu sistemde; kişi şarta bağlı olarak serbest bırakılmakta ve kendisine birtakım yükümlülükler getirilmekte. Denetimli serbestlikte, kişinin ıslahı ve topluma kazandırılması esas tutulmaktadır.
Yazı İçeriği
Denetimli Serbestlik Şartları
Cezaevinde bulunan her hükümlü denetimli serbestlik yasasından faydalanamamakta olup, mahkumun denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Bu şartlar;
- Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanmak istediğini belirtir talep dilekçesi vermesi gerekir.
- Hükümlünün iyi halli olması gerekir.
- Hükümlünün kendisi için belirlenecek olan tedbirlere uyması gerekir.
Denetimli Serbestlikteki Yükümlülükler Nelerdir?
- Kişinin belirli yer veya bölgelere gitmesinin kısıtlanması,
- Kişiye olumlu katkıda bulunulacağına inanılan programlara katılması,
- Kişinin kamu yararına bir işte bedelsiz olarak çalıştırılması,
- Kişinin, konut veya belirlenen bir bölgede gözetim altında bulundurulması.
Hükümlünün ihtiyaçları dikkate alınarak yükümlülüklerinde değişikliğe gidilebilinmektedir.
5275 sayılı kanuna eklenen Geçici Madde-6’da bazı suç tipleri dışında; 30/03/2020 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından koşullu salıverilme süresine 3 yıl ve daha az süre kalanlar bakımından denetimli serbestlik uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Koşullu salıverilme için geçmesi gereken süreye en fazla 1 yıl kalmasının istisnası 0-6 yaş aralığında çocuğu bulunan kadın hükümlüler ve ağır hastalık, engellilik, kocama gibi sebeplerle hayatını kendi başına idame ettiremeyen hükümlülerdir. Birinci istisnada sürenin 2 yıl veya daha az olması gerekirken; ikinci istisnada 3 yıl veya daha az olması gerekmektedir.
Mükerrirlere Özgü Denetimli Serbestlik Tedbiri
Bir kimse, bir suçu işledikten ve hakkında hüküm verildikten sonra yeni bir suç işlerse “mükerrir” durumu ortaya çıkar. Mükerrir suç olması halinde de söz konusu tedbir uygulanabilmektedir. Ancak, kişinin birinci mükerrir suçtan ikinci bir mükerrir suç işlemesi ihtimalinde artık hem denetimli serbestlik tedbiri hem de koşullu salıverme uygulanamayacaktır. Suçta tekerrür hükümleri TCK 158‘de düzenlenmiştir.
Adli Para Cezasında Denetimli Serbestlik Uygulanır mı?
Adli para cezasından çevrilen hapis cezalarında, doğrudan verilen bir hapis cezası olmadığından, kişi hakkında söz konusu bu tedbir uygulanamayacaktır.
Denetimli Serbestlik Tedbirinin Uygulandığı Bazı Suç Tipleri Şunlardır;
Güveni kötüye kullanma
Karşılıksız yararlanma
Taksirle öldürme
Taksirle yaralama
Konut dokunulmazlığı ihlali
Kişilerin huzur ve sükununu bozma
Özel hayatın gizliliğini ihlal
Kişisel verilerin kaydedilmesi
Cinsel taciz
Cinsel saldırı
Denetimli Serbestliğe Uymama
Hükümlü denetimli serbestlik yasası ile getirilen kurallara uyacağını taahhüt ettiği için tahliye edilmektedir. Denetimli serbestliğe uymama halinde kişinin yararlandığı infaz şekli ortadan kalkar. Denetimli serbestlik uygulamasının ihlali halinde hükümle tekrar cezaevine alınır. Denetimli serbestlik, birçok farklı şekilde ihlal edilebilir. Aşağıdaki şartlara uymayan hükümlünün denetimli serbestlik yasasını ihlal ettiği kabul edilmektedir:
- Tahliye Olduktan 5 Gün İçinde Başvurma Şartının İhlali
- Hükümlünün Denetimli Serbestlik Müdürlüğü Programına Uymamada Israr Etmesi
- Hükümlünün Denetimli Serbestlik Yasasından Yararlanma Talebinden Vazgeçmesi
Koşullu Salıverilme Şartları ve Denetimli Serbestlik Yasası
Genel İnfaz Oranı (1/2): 14.04.2020 tarihinde yasalaşan 7242 sayılı Kanun ile hapis cezasının genel infaz oranı 1/2’dir. Süreli hapis cezalarına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının 1/2’sini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler. Birden fazla süreli hapis cezasının miktarı ne olursa olsun cezaevinde en fazla geçirilecek süre 28 yıldır
İstisnai Suçlarda İnfaz Oranı (2/3): Bazı istisnai suçlarda infaz oranı 2/3’tür. İnfaz oranı 2/3 olan suçlar şunlardır (5275 sk. m.107/2)
- a) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82 ve 83) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
- b) Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan (madde 87, fıkra iki, bent d süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
- c) İşkence suçundan (madde 94 ve 95) ve eziyet suçundan (madde 96) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
- d) Cinsel saldırı (madde 102/1, ikinci fıkra hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104, ikinci ve üçüncü fıkra hariç) ve cinsel taciz (madde 105) suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar, – e) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan (madde 102, 103, 104 ve 105) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
- f) Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
- g) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
- h) Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından (madde 326 ilâ 339) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar.
Suç Örgütü Suçlarında Koşullu Salıverilme Süresi (2/3): Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet halinde; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuzaltı yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar otuz yılını, süreli hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının 2/3’ünü infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabilirler
3/4 İnfaz Oranı Olan Suçlar: Bazı suçların infaz oranı 3/4 olarak kabul edilmiştir. Bu şuçlar şunlardır:
a- Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (TCK 102/2, 103, 104/2-3)
b- Uyuşturucu madde ticareti suçu (TCK 188)
c- 3713 sayılı Terörle Müacadele Kanunu kapsamındaki suçlar.
Denetimli serbestlik, kanun ile tanımlandığı şekliyle hükümlüye uygulanan yaptırım ve tedbirlerin denetimidir. Bu şekilde gerçekleşen denetimli serbestlikteki asıl amaç; hükümlünün sosyal hayata olan katılımının sağlanması ve bununla beraber toplum güvenliğinin de uzun vadede sağlanmasıdır. Hakkında denetimli serbestlik uygulanmasını sağlayacak koşulların oluşması halinde kişiye bazı haklar tanınmaktadır. Aynı zamanda söz konusu infaz şekline uyulmadığını gösterir durumların oluşması ihtimalinde hükümlü tekrardan cezaevine gönderilmektedir. Bir tedbir olan denetimli serbestlik uygulaması, hükümlünün hürriyetinin sınırlandırılmamasını esas alarak, hükümlünün topluma tekrardan kazandırılması açısından büyük öneme sahiptir.
İstanbul Ağır Ceza Avukatı ve İstanbul Ceza avukatı olarak, Denetimli Serbestlik ve uygulamaları hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız. İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bulunan Beşiktaş Ağır Ceza Avukatı ve Beşiktaş Ceza avukatı ofisimize gelerek danışabilirsiniz.
Leave A Comment