Haklı fesih, işveren veya işçi tarafından, sözleşmede belirtilen sürenin dolmasını beklemeden, iş sözleşmesini sonlandırma hakkının ortaya çıkmasına neden olan durumları ifade eder. Bu durumlar, Türk İş Kanunu’nda belirtilen ve iş sözleşmesinin devamına engel teşkil eden ciddi nedenlerdir.
İşverenin Haklı Fesih Sebepleri
İşveren, aşağıdaki gibi durumlar söz konusu olduğunda iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir:
- Sağlık Sebepleri: İşçinin işin gerektirdiği niteliklerde çalışmasına engel teşkil eden sürekli veya geçici bir hastalığı olması, işverene fesih hakkı verir.
- Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller: İşçinin işverene veya diğer çalışanlara karşı hakaret, tehdit gibi davranışlarda bulunması, işyerinde hırsızlık yapması gibi durumlar, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık olarak değerlendirilir ve işverenin fesih hakkını doğurur.
- Zorlayıcı Sebepler: İşletmenin iflası, taşınması, önemli bir kısmının devri gibi nedenler, işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesine yol açabilir.
İşçinin Haklı Fesih Sebepleri
İşçi de aşağıdaki gibi durumlar söz konusu olduğunda iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir:
- İşin Sağlık ve Güvenlik İçin Tehlikeli Olması: İşin yapılması işçinin sağlığı veya güvenliği için tehlikeli ise, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
- Ücretin Tam ve Zamanında Ödenmemesi: İşverenin işçiye ücretini tam ve zamanında ödememesi halinde, işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
- Taciz ve Mobbing: İşyerinde işçiye yönelik her türlü taciz ve mobbing davranışı, işçinin iş sözleşmesini feshetmesine neden olabilir.
- İş Sözleşmesinin İhlali: İşveren tarafından iş sözleşmesinin önemli şartlarına aykırı davranılması halinde, işçi iş sözleşmesini feshedebilir. Beşiktaş avukat için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Haklı Fesihte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Fesih Süresi: Haklı nedenle fesih yapılacaksa, işçi veya işveren bu hakkını öğrenir öğrenmez belirli bir süre içinde kullanmak zorundadır. Aksi takdirde fesih hakkı düşebilir.
- Kanıtlama Yükümlülüğü: Haklı fesih iddiasında bulunan taraf, iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür.
- Tazminat: Haklı fesih durumunda, işçi veya işveren, diğer tarafa belirli tazminatlar ödemekle yükümlü olabilir.
Önemli Not: Haklı fesih, iş hukukunun karmaşık konularından biridir. Bu nedenle, iş sözleşmenizi feshetmeyi düşünüyorsanız veya feshedilme durumunda haklarınızı öğrenmek istiyorsanız, bir avukata danışmanız faydalı olacaktır.
Bu açıklama genel bir bilgi niteliğindedir. Her durumun kendine özgü özellikleri bulunabileceği için, hukuki bir süreç başlatmadan önce mutlaka bir avukata danışmanız önerilir.
İşçinin Haklı Fesih Sebepleri
İşveren gibi, işçinin de belirli durumlarda iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkı vardır. Bu durumlar, işçinin sağlığını, güvenliğini veya çalışma koşullarını olumsuz etkileyen ve iş sözleşmesine devam etmeyi imkansız hale getiren ciddi nedenlerdir.
İşçinin Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?
İş Kanunu, işçinin haklı nedenle fesih yapabileceği durumları şu şekilde sıralar:
1. Sağlık Sebepleri
- İşin Sağlığa Zararlı Olması: İşin yapılması, işçinin sağlığı için tehlike arz ediyorsa işçi iş sözleşmesini feshedebilir. Örneğin; aşırı gürültülü bir ortamda çalışmak, toksik maddelere maruz kalmak gibi durumlar bu kapsama girer.
- Bulaşıcı Hastalık: İşveren veya diğer bir işçinin bulaşıcı bir hastalığa yakalanması ve bu durumun işçinin sağlığını tehdit etmesi halinde işçi iş sözleşmesini feshedebilir
2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırı Haller
- Taciz ve Mobbing: İşveren veya diğer çalışanlar tarafından işçiye yönelik her türlü taciz, mobbing veya ayrımcılık davranışı, işçinin haklı nedenle fesih yapmasına neden olabilir.
- Hukuka Aykırı İşler: İşverenin işçiyi hukuka aykırı işlere zorlaması veya işyerinde hukuka aykırı durumların yaşanması halinde işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
3. Zorlayıcı Sebepler
- Ücretin Tam ve Zamanında Ödenmemesi: İşverenin işçiye ücretini tam ve zamanında ödememesi halinde işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
- Çalışma Koşullarının Belirgin Olarak Bozulması: İşçinin çalışma koşullarında önemli bir bozulma olması (örneğin; iş yükünün aşırı artması, çalışma ortamının kötüleşmesi) halinde işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
4. İş Sözleşmesinin İhlali
- İş Sözleşmesindeki Şartlara Aykırı Davranış: İşveren iş sözleşmesindeki önemli şartlara uymazsa (örneğin; ücretin belirlenen miktarda ödenmemesi, izinlerin verilmemesi) işçi iş sözleşmesini feshedebilir.
Haklı Fesihte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Fesih Bildirimi: İşçi, haklı nedenle fesih yapacaksa işverene yazılı olarak bildirimde bulunmalıdır.
- Kanıtlama Yükümlülüğü: İşçi, haklı fesih iddiasını kanıtlamakla yükümlüdür.
- Tazminat Hakkı: Haklı nedenle fesih durumunda işçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gibi haklarına sahip olabilir.
Önemli Not: Haklı fesih, iş hukukunun karmaşık konularından biridir. Bu nedenle, iş sözleşmenizi feshetmeyi düşünüyorsanız bir avukata danışmanız faydalı olacaktır.