İsim ve soyadı, insanların dış dünya ile iletişim kurarken, kendilerini tanıtırken telaffuz ettikleri ilk şeydir. Her insan yaşamı boyunca kimliğinin vazgeçilmezi olan isim ve soyadını gururla söylemek ve taşımak ister. Kişiler toplum içerisinde ad ve soyadı ile bilindiğinden ötürü, isim ve soyadı değiştirilmesi belli bir hukuki prosedüre bağlanmıştır.

methukuk-isim-soyisim-değişikli

İSİM VE SOYADI DEĞİŞTİRME DAVASI İÇİN HAKLI SEBEPLER NELERDİR?

Türk Medeni anun’un 27. maddesi gereği, isim ve soyadı değiştirme davası ancak haklı sebeplere dayanılarak açılabilir. Hemen belirtelim ki kanundaki haklı sebep kavramı, oldukça geniş bir çerçevede değerlendirilir.

  • Kişinin adının komik, gülünç veya alay edilir nitelikte olması,
  • Kişinin adının zor telaffuz edilen isimlerden olması,
  • Kişinin cinsiyet değiştirmesi nedeniyle isim değişikliği istemesi,
  • Yabancı vatandaş olup daha sonra Türk vatandaşlığına geçen kişinin Türkçe isme sahip olmak istemesi,
  • Aynı isme veya soyadını taşıyan bir veya birden çok kişinin toplumda kötü bir üne sahip olması,
  • Kişinin Din değişikliği yapması,
  • Kişinin hayatının bir döneminde yaşadığı ve tramvaya dönen bir olaydan ötürü aynı ad veya soyad ile anılmak istememesi,

Bahsedilen sebeplere dayanılarak şahıslar isim veya soyadı değişikliği davası açabilmektedir.

İSİM VEYA SOYADI DEĞİŞTİRME DAVASI İÇİN YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME

  • İsim veya soyadı değiştirme davası kişinin bizzat kendisi veya özel vekaletname verdiği avukatı tarafından açılmaktadır.
  • İsim ve soyadı değişikliği için yetkili ve görevli mahkeme kişinin ikametgahının bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.
  • İsim ve soyadı değiştirme davası çekişmesiz dava türleri arasında yer almaktadır.

İSİM VE SOYADI DAVASININ SÜRESİ

İsim ve soyadı değiştirme davası, gerekli prosedürler hızlı bir şekilde yerine getirildiğinde ilk celsede veya en geç ikinci celsede tamamlanır. Dava 3 ay – 6 ay gibi bir sürede tamamlanır.

DAVA AÇMADAN İSİM VE SOYADI DEĞİŞTİRMEK

Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen ve geçici olan 11. Madde uyarınca 24.12.2022 tarihine kadar aşağıda belirtilen nedenler ile isim ve soyadı değiştirmek mümkün hale getirilmiştir.

  • Kişinin isminde veya soyadın da imla veya yazım hatası yapılmışsa,
  • Kişinin isminin veya soyadının genel ahlaka aykırı olması sebebiyle,
  • Kişinin isminin veya soyadının ileri düzeyde gülünç ve alay edilebilir olması,
  • Kişinin soyadının; rütbe, aşiret, yabancı millet, ırk ve ülke isimleri ile aynı olması,

Yukarıda sayılan sebeplerin varlığı halinde şahıs ikametgah adresinin bulunduğu yer nüfus müdürlüğüne başvurarak isminin veya soyadının değiştirilmesini talep edebilir. Yukarıda anılan sebepler haricinde mahkemesiz şekilde isim veya soyadı değiştirilmesi mümkün olmayacaktır.

E DEVLET ÜZERİNDEN İSİM VE SOYADI DEĞİŞTİRME

Boşanmış veya evliliği devam eden kadın, soyadı değişikliğini aşağıda belirtilen hallerde e devlet üzerinden değiştirebilecektir.

  • Kocasının soyadı ile kendi soyadını beraber kullanmayı,
  • Eski soyadını kullanmaktayken yalnızca kocasının soyadını kullanmayı,
  • Dava sonucu boşandığı eşinin soyadının kullanılmasına izin verildiği taktirde eski soyadı ile eşinin soyadını kullanmayı,

E devlet üzerinden talep edebilmektedir.

İSİM VE SOYADI DEĞİŞTİRME DAVASININ HUKUKİ SONUCU NELERDİR?

Türk Medeni Kanun’un 27. maddesi gereği, ad ve soyadı değişikliği kişinin diğer şahsi hallerinde değişiklik meydana getirmemektedir. Açılan isim ve soyadı değişikliği davalarının sonucunda kişinin diğer şahsi halleri (medeni hali, doğum yeri, nüfusa kayıtlı olduğu yer vs.) değiştirilemez.

Soyadını değiştiren kişi evli ve erkek bir kişiyse evlilik birliği içerisinde kadının da soyadı değişir. Ayrıca, 18 yaşından küçük çocukların veya evlatlığın soyadı da başkaca bir işleme gerek kalmaksızın kendiliğinden değişir.

İsim ve soyadı değiştirme davası kabul edildiğinde mahkeme değişikliği yerel veya ulusal bir gazetede ilan ettirir ve nüfus kayıtlarında gerekli değişikliğin yapılması için mahkeme kararını nüfus müdürlüğüne bildirir.

Yazar: Av. Reşat Emre GEZER