Aile HukukuVesayet Davası Nedir (2025 Dilekçe Örneği)

Vesayet davası, hukuki işlerini kendi başına yürütemeyen ergin kişilerin veya velayet altında bulunmayan küçüklerin korunması amacıyla açılan ve mahkeme tarafından bu kişilere bir vasi atanmasıyla sonuçlanan davadır. Bu dava, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup, kişilerin menfaatlerini korumayı ve hukuki güvenliklerini sağlamayı amaçlar.

Vesayet Davasının Nedenleri:

Vesayet altına alınmayı gerektiren çeşitli durumlar söz konusudur:

• Küçüklük: Velayet altında bulunmayan her küçük için vasi atanır.
• Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı: Kişinin akli melekelerinin yerinde olmaması nedeniyle işlerini görememesi. Bu durum resmi sağlık kurulu raporu ile belgelendirilir.
• Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı veya Kötü Yönetim: Bu nedenlerle kendilerini veya ailelerini yoksulluğa düşürme tehlikesi olan kişiler kısıtlanabilir.
• Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza: Bir yıl veya daha uzun süreli hapis cezasına mahkum olan erginler kısıtlanır.
• İstek Üzerine Kısıtlama: Yaşlılığı, engelliliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her ergin, mahkemeden kısıtlanmasını isteyebilir.

Vesayet Davası Nasıl Açılır?

Vesayet davası, görevli ve yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi‘ne bir dilekçe ile başvurularak açılır. Yetkili mahkeme, vesayet altına alınacak kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.

Dilekçede, vesayet altına alınma gerekçeleri ve varsa ilgili deliller (örneğin sağlık raporları) belirtilmelidir. Vasi olarak atanması istenen bir kişi varsa, bu da dilekçede belirtilebilir. Mahkeme, gerekli gördüğü takdirde ek bilgi ve belge isteyebilir ve kısıtlanması istenen kişiyi dinleyebilir.

Vesayet Davasının Sonuçları:

Vesayet davası sonucunda mahkeme, kişinin vesayet altına alınmasına karar verir ve bir vasi atar. Bu kararla birlikte:

• Kısıtlama Kararı: Vesayet altına alınan kişinin hukuki işlem ehliyeti kısıtlanır. Bu kısıtlama, tam ehliyetsizlik şeklinde olabileceği gibi, bazı işlemleri vasinin iznine bağlamak şeklinde de olabilir. Kısıtlama kararı, kesinleştikten sonra ilan edilir.
• Vasi Atanması: Mahkeme, vesayet altındaki kişinin menfaatlerini koruyacak ve hukuki işlemlerini yürütecek bir vasi atar. Vasi atanırken, vesayet altındaki kişinin eşi ve yakın hısımlarına öncelik tanınır. Vasi, iki yıl süreyle görevlendirilir ve bu süre mahkeme tarafından uzatılabilir.
• Vesayet Organları: Vesayet işleri, vesayet makamı (Sulh Hukuk Mahkemesi) ve denetim makamı (Asliye Hukuk Mahkemesi) tarafından yürütülür. Vasi, vesayet makamının denetimi altındadır ve önemli bazı işlemleri yapabilmek için bu makamın iznini almak zorundadır.

Vesayet Davası Türleri:

Vesayet nedenlerine göre farklı türlerde vesayet davaları açılabilir:

• Küçüklük Nedeniyle Vesayet Davası: Velayet altında olmayan küçükler için açılır.
• Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı Nedeniyle Vesayet Davası: Sağlık kurulu raporu gerektirir.
• Kötü Alışkanlıklar veya Kötü Yönetim Nedeniyle Vesayet Davası: Kişinin kendisini veya ailesini yoksulluğa düşürme tehlikesi varsa açılır.
• Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza Nedeniyle Vesayet Davası: Hapis cezası alan erginler için açılır.
• İstek Üzerine Vesayet Davası: Kişinin kendi talebiyle açılır.

Vesayet davası karmaşık bir hukuki süreç olabilir. Bu nedenle, bir avukattan hukuki destek almak, haklarınızın korunması ve sürecin doğru yönetilmesi açısından önemlidir. Kağıthane Avukat desteği ile davanız boyunda destek ve bilgi alabilirsiniz.

Vesayet Davası Dilekçe Örneği

 

……….. SULH HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI: (Adınız Soyadınız), T.C. Kimlik Numaranız, Adresiniz, Telefon Numaranız, E-posta Adresiniz (varsa)

DAVALI: Hasımsız

KONU: (Vesayet Altına Alınması İstenen Kişinin Adı Soyadı), T.C. Kimlik Numaranız, Adresi Hakkında Vesayet Talebi

AÇIKLAMALAR:

1. (Vesayet altına alınması istenen kişinin adı soyadı), benim (yakınlık dereceniz – örneğin eşim, annem, babam, kardeşim vb.) olup, kendisi (vesayet nedenini açıkça belirtiniz). Örneğin:
   • “…doğuştan gelen zihinsel engeli nedeniyle kendi işlerini görmekte ve hukuki ehliyetini kullanmakta yetersizdir. Bu durumu gösteren Ankara … Hastanesi’nin …/…/… tarihli ve … sayılı sağlık kurulu raporu ekte sunulmuştur (Ek-1).”
   • “…ileri yaşlılığı ve buna bağlı sağlık sorunları nedeniyle (örneğin Alzheimer hastalığı) kendi ihtiyaçlarını karşılamakta ve hukuki işlemlerini yapmakta zorlanmaktadır. Bu durumu gösteren … Hastanesi’nin …/…/… tarihli doktor raporu ekte sunulmuştur (Ek-2).”
   • “…savurganlığı ve kontrolsüz harcamaları nedeniyle kendisini ve ailesini ekonomik olarak zor duruma sokmaktadır.”
   • “…alkol bağımlılığı nedeniyle kendi iradesini sağlıklı bir şekilde kullanamamakta ve bu durum hem kendi hayatını hem de çevresindekilerin hayatını olumsuz etkilemektedir.”
   • “…bir yılı aşkın süredir … Ceza İnfaz Kurumu’nda hükümlü bulunmaktadır.”
   • “…yaşlılığı, deneyimsizliği ve sağlık sorunları nedeniyle kendi işlerini gerektiği gibi yönetemediğini düşünmekte ve bu nedenle kısıtlanmasını talep etmektedir.” (Bu durumda vesayet altına alınması istenen kişi davacı olacaktır.)
2. Yukarıda belirtilen nedenlerle, (vesayet altına alınması istenen kişinin adı soyadı)’nın menfaatlerinin korunması ve hukuki işlemlerinin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için kendisine vasi atanması zorunluluğu doğmuştur.
3. Vasi olarak, (vasi olarak önerdiğiniz kişinin adı soyadı), T.C. Kimlik Numaranız, Adresi’nin atanmasını talep etmekteyiz. (Bu kısım isteğe bağlıdır. Mahkeme uygun gördüğü kişiyi vasi olarak atayabilir.) (Önerdiğiniz kişinin vesayet görevini kabul edeceğine dair beyanını veya bu konudaki düşüncelerinizi belirtebilirsiniz.)

HUKUKİ NEDENLER: Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeleri (Özellikle TMK m. 404 vd.) ve ilgili sair mevzuat.

DELİLLER:

1. (Vesayet altına alınması istenen kişiye ait nüfus kayıt örneği)
2. (Sağlık kurulu raporu veya doktor raporu – varsa) (Ek-1, Ek-2 vb. şeklinde belirtiniz)
3. (Tanık beyanları – varsa, isim ve adreslerini belirtiniz)
4. (Diğer ilgili belgeler – örneğin savcılık iddianamesi, mahkeme kararı vb.)
5. Bilirkişi incelemesi
6. Yemin
7. Her türlü yasal delil

SONUÇ VE İSTEM:

Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle,

1. (Vesayet altına alınması istenen kişinin adı soyadı)’nın VESAYET ALTINA ALINMASINA,
2. (Tercih ettiğiniz vasinin adı soyadı)’nın VASİ OLARAK ATANMASINA (veya mahkemenin uygun göreceği bir vasinin atanmasına),
3. Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına (hasımsız davalarda genellikle devlet üzerinde bırakılır),

karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

…/…/2025

(Davacı Adı Soyadı)

(İmza)

EKLER:

1. (Vesayet altına alınması istenen kişiye ait nüfus kayıt örneği)
2. (Sağlık kurulu raporu veya doktor raporu – varsa)
3. (Diğer deliller)

Önemli Notlar:

• Bu sadece genel bir örnektir. Dava açmadan önce mutlaka bir avukata danışarak dilekçenizi davanızın özel koşullarına göre hazırlatmanız en sağlıklısıdır.
• Dilekçenizde yer alan bilgilerin doğru ve eksiksiz olmasına özen gösteriniz.
• Mahkemeye sunacağınız tüm belgelerin birer örneğini kendinizde saklayınız.
• Vesayet davası süreci uzun ve hassas olabilir. Bu süreçte sabırlı olmanız ve mahkemenin taleplerine eksiksiz yanıt vermeniz önemlidir.

Umarım bu örnek dilekçe size yardımcı olur. Tekrar hatırlatmak isterim ki, hukuki süreçlerde profesyonel destek almak her zaman en iyi yaklaşımdır. Beşiktaş avukat desteği ile vasi davanız sürecinde destek alabilirsiniz.

Vasi Ne Demek

 

Vasi, hukuki anlamda, kendi başına hukuki işlem yapma ehliyeti bulunmayan (kısıtlı) ergin kişilerin veya velayet altında bulunmayan küçüklerin menfaatlerini korumak ve hukuki işlemlerini yürütmek üzere mahkeme tarafından atanan kişiye denir.

Engelli Raporu Vasi Tayini

 

Engelli raporu, bir kişinin engellilik durumunu resmi olarak belgeleyen ve bu durumun derecesini gösteren bir sağlık kurulu raporudur. Vasi tayini ise, kendi başına hukuki işlem yapma ehliyeti bulunmayan engelli bir yetişkinin menfaatlerini korumak ve yasal işlemlerini yürütmek üzere mahkeme tarafından bir vasi atanması sürecidir.

Engelli Raporu Neden Vasi Tayini İçin Gerekli Olabilir?

Engelli raporu, vasi tayini sürecinde mahkeme için önemli bir delildir. Özellikle akıl hastalığı, akıl zayıflığı veya diğer zihinsel engeller nedeniyle hukuki ehliyeti bulunmayan kişilere vasi atanması gerektiği durumlarda, bu durumun resmi bir sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi zorunludur.

Yaşlılara Vasi Tayini

 

Yaşlılara vasi tayini, tıpkı diğer yetişkinlerde olduğu gibi, kendi başına hukuki işlem yapma ehliyetine sahip olmayan veya bu ehliyetini tam olarak kullanamayan yaşlı bireylerin korunması amacıyla mahkeme tarafından bir vasi atanmasıdır. Yaşlılık tek başına vasi tayini için bir neden olmamakla birlikte, yaşlılığa bağlı olarak ortaya çıkan bazı durumlar vasi tayinini gerektirebilir.

Yaşlılarda Vasi Tayini Gerektiren Nedenler:

• Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı
• İleri Derecede Fiziksel Engel veya Sürekli Hastalık
• Deneyimsizlik veya Ağır Hastalık Sebebiyle İşleri Yönetememe
• Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı veya Kötü Yönetim

Vasinin İzin Almadan Yapabileceği İşler

 

Türk Medeni Kanunu, vasinin bazı önemli işlemleri yapabilmesi için Sulh Hukuk Mahkemesi’nden izin almasını zorunlu kılar. Ancak, vasinin izin almadan yapabileceği rutin ve günlük işler de bulunmaktadır. Bu işler genellikle vesayet altındaki kişinin olağan ihtiyaçlarını karşılamaya ve malvarlığını korumaya yöneliktir.

Vasinin izin almadan yapabileceği bazı işler şunlardır:

• Olağan Giderlerin Karşılanması: Vesayet altındaki kişinin günlük yaşam giderleri (yemek, giyim, sağlık harcamaları gibi) ve malvarlığının rutin bakım ve onarım giderleri vasi tarafından izin alınmadan karşılanabilir. Bu harcamaların, vesayet altındaki kişinin mali durumuyla orantılı olması ve makul sınırlar içinde kalması önemlidir.
• Küçük Miktarlı Alışverişler: Vesayet altındaki kişinin veya malvarlığının ihtiyaçları için yapılan küçük miktarlı alışverişler için izin gerekmez. Ancak bu miktarın ne kadar olduğu, somut olayın koşullarına ve vesayet altındaki kişinin mali durumuna göre değişebilir.
• Mevcut Malların Korunması: Vesayet altındaki kişinin mevcut malvarlığının değerini düşürmeyecek ve güvenliğini sağlayacak önlemler (örneğin, basit onarımlar, sigorta primlerinin ödenmesi gibi) için izin alınmasına gerek yoktur.
• Olağan Kira Tahsilatı: Eğer vesayet altındaki kişinin gayrimenkulleri varsa, bunların olağan kira bedellerinin tahsil edilmesi için mahkeme izni gerekmez. Ancak kira sözleşmesinin yapılması veya değiştirilmesi izne tabidir.
• Devlet Tahvili ve Benzeri Güvenli Yatırımlardan Elde Edilen Gelirlerin Tahsili: Vesayet altındaki kişinin devlet tahvili gibi güvenli yatırım araçlarından elde ettiği faiz veya kar paylarının tahsili için izin gerekmez. Ancak bu tür yatırımların yapılması veya elden çıkarılması izne tabidir.
• Vesayet Altındaki Kişinin Eğitimi ve Bakımıyla İlgili Rutin İşler: Vesayet altındaki kişinin eğitimi, bakımı ve sağlığıyla ilgili günlük ve rutin kararlar vasi tarafından alınabilir. Ancak önemli tedavi kararları veya eğitim değişiklikleri için mahkeme görüşü alınması uygun olabilir.
• Hediye Verme ve Alma: Sosyal nezaket gereği yapılan küçük çaplı hediyeleşmeler için izin gerekmez. Ancak önemli miktarda bağış veya hediye verilmesi mahkeme iznine tabidir.
• Dava Açma ve Takip Etme (Sınırlı Durumlarda): Vesayet altındaki kişinin alacaklarını tahsil etmek veya haklarını korumak amacıyla açılan basit davalar veya icra takiplerinde vasi, mahkemeden önceden izin almak zorunda olmayabilir. Ancak önemli davalar ve sulh olma gibi durumlarda izin gereklidir.

Önemli Notlar:

• Sınırların Belirlenmesi: Vasinin izin almadan yapabileceği işlerin kesin bir listesi kanunda yer almamaktadır. Bu işler genellikle “olağan” ve “küçük çaplı” olarak nitelendirilir. Ancak bu kavramların sınırları somut olayın özelliklerine göre mahkeme tarafından belirlenebilir.
• Şüphe Durumunda İzin Alınması: Vasi, bir işlemin izin gerektirip gerektirmediği konusunda şüpheye düşerse, mahkemeden önceden izin alması en doğru yaklaşımdır. İzinsiz yapılan ve vesayet altındaki kişinin menfaatlerine aykırı işlemler mahkeme tarafından iptal edilebilir ve vasi sorumluluk altına girebilir.
• Vesayet Makamının Takdiri: Vesayet makamı (Sulh Hukuk Mahkemesi), her somut olayın özelliklerini dikkate alarak, vasinin hangi işlemleri izin almadan yapabileceği konusunda farklı uygulamalar benimseyebilir.
• Denetim Makamının Rolü: Denetim makamı (Asliye Hukuk Mahkemesi), vesayet makamının kararlarını ve vasinin faaliyetlerini denetler.

Sonuç olarak, vasi, vesayet altındaki kişinin günlük ihtiyaçlarını karşılamak, malvarlığını korumak ve rutin işleri yürütmek için bazı işlemleri izin almadan yapabilir. Ancak önemli mali kararlar, malvarlığının elden çıkarılması, önemli hukuki işlemler ve vesayet altındaki kişinin hayatını önemli ölçüde etkileyecek kararlar için mutlaka Sulh Hukuk Mahkemesi’nden izin alması gerekmektedir. Vasi, her zaman vesayet altındaki kişinin en iyi menfaatini gözeterek hareket etmeli ve şüpheli durumlarda mahkemeye danışmaktan çekinmemelidir.