Tazminat hukukunda haksız fiilden tazminat doğabilmesi için zarar meydana gelmiş olması zorunludur. Türk Borçlar Kanunu’nda zarar demek malvarlığında oluşan azalma demektir. İstanbul Beşiktaş Avukatı olarak açıklamak gerekirse; tazminata konu olan durum yaşanmasaydı meydana gelmeyecek olan zarardır. Bu durum tabi ki maddi tazminat ile alakalıdır. Zararın boyutu ve zarara neden olan şey, iddia sahibi (zarara uğrayan) tarafça kanıtlanmalıdır. Yaşanılan maddi kayıp en fazla uğranılan gerçek zarar olabilir. İddia edilene zarar kanıtlanırsa mahkeme zararın kapsama alanının belirlenerek tazminat istemi hüküm altına alınmasını isteyecektir. Mahkeme zarar tespiti yaparken hatanın büyüklüğü ve zararın miktarını dikkate alır. Trafik kazalarında kazaya dahil olan araç bakımında, aracın tamir masrafları, araçtaki değer kaybı ve aracın kullanılamamasından doğan zararlar talep edilebilir. Bütün bunlarla beraber kaza tarihi dikkate alınıp vücut bütünlüğünden sebep zararlar da talep edilebilecektir. İstanbul Beşiktaş Avukatı olarak şunu belirtmeliyiz ki; mahkeme yaşanan olayın zarar miktarında şartlara göre ve hatanın boyutuna göre indirim yapabilir. Özellikle hatır taşıması bu konuda çok önemlidir çünkü hatır taşımacılığında yolcunun yararı söz konusudur.

Hatır Taşıması

Hatır taşımacılığı Karayolları Trafik Kanunu’nun 87. maddesinde yer alan tazminattan indirim nedenidir. Buna maddeye göre “Yaralanan veya ölen kişi kaza esnasında, hatır için karşılıksız taşınmaktaysa ya da motorlu araç, yaralanan ya da ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş ise, işletenin yükümlülüğü ve motorlu aracın kullananı ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan sebep sorumluluk, genel hükümlere tabidir”. Fakat İstanbul Beşiktaş Avukatı olarak iyi biliyoruz ki, iyi sonuçlarla karşılaşmayı ümit ettiğimiz hatır taşımacılığı bile tazminat miktarı, hata büyüklüğü ve vaziyetin koşulları göz önünde bulundurularak tazminattan indirim yapılmaması da mümkündür, bu konu tamamen mahkemenin kararına göre değişir.

Trafik Kazaları Nedeniyle Maddi Tazminat

Türk Borçlar Kanunu’nun 53. maddesine göre ölüm durumunda yaşanacak zararların kapsamı;

  1. Cenaze masrafları.
  2. Ölüm kaza anında yaşanmamışsa tedavi masrafları
  3. Çalışma potansiyelinin azalmasından veya tamamen bitirilmesinden dolayı yaşanan zararlar.
  4. Ölenin maddi manevi desteğinden mahrum bırakılan kişilerin bu nedenle yaşadıkları kayıplar.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı:

Genel anlamda destekten yoksun kalma tazminatı, haksız fiil sonucunda desteğini kaybeden kişilerin ekonomik ve sosyal yaşamını desteğinin yokluğunu yaşamadan devam ettirebilmesidir. Destekten yoksun kalma tazminatı 3. kişilere tanınan bir haktır. Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da tazminat talep edilmesi için yasal mirasçı olunması şart değildir. Talepte bulunmak için biz İstanbul Beşiktaş Avukatına başvurabilir veya kendiniz talep oluşturabilirsiniz, ölen kişi tarafından sağlanan maddi desteğin ölüm sonrasında da düzenli olarak devam edeceğinin anlaşılması ve kanıtlanması yeterli olacaktır. Fakat desteklik durumunda oluşun, hayat şartlarına ve genel hayatın ihtiyaç akışına kadar düştüğü durumlarda kanıtlanmasa bile mahkemeler tazminata karar verebileceklerdir. Ayrıca sağ doğması şartıyla olay gününde anne rahmine düşmüş olan çocuk yararına da maddi veya manevi tazminata karar verilebilir. Ölüm durumunda destekten yoksun kalma tazminatı kararlaştırılan desteğin süresi, çocukların bakım ve yetiştirme masrafları, SGK tarafından bağlanmış gelirlerin peşin miktarı ve ihtiyaçları karşılayan sebepler göz önünde bulundurularak ödenir. Fakat ölen destekten kalmış olan miras, kar payları, tüm yaşam ve ferdi kaza sigortalarında ödenen paralar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından bağlanan ölüm, yaşlılık ve malullük sigortasından bağlanan gelirler ve dul ve yetim aylıkları da tazminattan indirilmez.

Cismani Zarar:

Cismani zarar fiziksel varlığımızda ortaya çıkan zararları ifade eder. Türk Borçlar Kanunu’nun 54. maddesi hükmünce cismani zararlar;

  1. Tedavi giderleri.
  2. Kazanç kaybı.
  3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
  4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplardır.

Fiziksel varlık derken de anlatılmak istenen fiziksel bütünlük sadece vücutta oluşan zararlar değil ruhani ve psikolojik hasarları da kapsar.

İş Göremezlik:

İş göremezlik, söz konusu kişinin zarara uğrayan vücut bütünlüğü sonucunda işe devam edilemeyen günleri kapsar. Cismani zarar nedeniyle kazanılan tazminat karar tarihindeki koşula göre hesap edileceğinden zarara uğratılan kişinin kusurunun tespit edilmesinin yanında maluliyet halinin de tespit edilmesi gerekir.

Manevi Tazminat:

Türk Borçlar Kanunu 56. maddesi hükmünce “Hâkim, herhangi bir kişinin fiziksel bütünlüğünün zarar görmesi halinde, yaşanan olayın özelliklerini ve koşullarını dikkate alarak, zarar gören kimselere uygun miktarda maddi desteğin, manevi tazminat olarak ödenmesi hükmünü verebilir. Ağır bedensel hasar ya da ölüm durumunda, zarar gören kişilerin ya da ölen kişilerin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun görülen maddi desteğin ödenmesine hükmedebilir.” Manevi hasar haksız fiil sonucunda maddi olarak tazmini mümkün olmayan ve maddi olarak karşılığı olmayan zararları ifade eder. İstanbul Beşiktaş Avukatı olarak belirtmeliyiz ki; son düzenleme amaç ile psikolojik hasar ve kederin az da olsa düzeltilmesidir. Manevi tazminat istekli dava, ölüm bulunuyorsa ölen kişinin yakınları ya da fiziksel bütünlüğü hasar görmüş kişiler tarafından açılabilmektedir.