GenelUzaklaştırma Kararı

Uzaklaştırma kararı, şiddet gören veya şiddet tehlikesi altında bulunan kişileri korumak amacıyla Aile Mahkemesi tarafından verilen bir koruma tedbiridir. Bu karar, şiddet uygulayan veya uygulama tehlikesi bulunan kişinin mağdura yaklaşmasını, onunla iletişim kurmasını ve müşterek konutu paylaşmasını yasaklar. Halk arasında “evden uzaklaştırma” veya “yaklaşmama emri” olarak da bilinir.

Uzaklaştırma Kararı Hangi Durumlarda Alınabilir?

Uzaklaştırma kararı alınabilmesi için aşağıdaki durumlardan birinin varlığı yeterlidir:

• Fiziksel saldırı veya tehdit
• Hakaret, aşağılama, tehdit, psikolojik baskı veya korkutma
• Mağdurun psikolojik olarak zarar görmesi veya huzursuz olması
• Cinsel saldırı veya tehdit
• Müşterek konutta mala zarar verme

Uzaklaştırma Kararı Nasıl Alınır

 

Uzaklaştırma kararı almak için mağdurun veya mağduriyet tehlikesi altında bulunan kişinin bizzat veya avukatı aracılığıyla aşağıdaki mercilere başvurması gerekir:

• Aile Mahkemesi: En yaygın başvuru yoludur. Mahkemeye sunulacak bir dilekçe ile durum açıklanır ve uzaklaştırma talep edilir.
• Kolluk Kuvvetleri (Polis veya Jandarma): Acil durumlarda, şiddetin önlenmesi ve mağdurun korunması amacıyla kolluk amirleri de geçici uzaklaştırma kararı verebilir. Bu karar, en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk iş günü içinde hakimin onayına sunulur. Hakim 24 saat içinde onay vermezse karar kendiliğinden kalkar.
• Cumhuriyet Savcılığı: Şiddet suçunun işlendiği durumlarda Cumhuriyet Savcılığına da başvurulabilir.
• Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) ve Sosyal Hizmetler Müdürlükleri: Bu kurumlar da başvuru alarak Aile Mahkemelerine iletirler.

Başvuruda, şiddet veya şiddet tehdidi detaylı olarak anlatılmalı ve varsa deliller (fotoğraf, mesaj, tanık vb.) sunulmalıdır. Mağdurun beyanı esas alınır ve delil zorunluluğu aranmaz. Mahkeme genellikle başvuruyu 1-2 gün içinde değerlendirerek karar verir.

Uzaklaştırma Kararının Süresi Ne Kadardır?

Uzaklaştırma kararının süresi, olayın özelliklerine göre hakim tarafından belirlenir. İlk defasında en fazla altı ay için verilebilir. Şiddet tehlikesinin devam etmesi halinde, mağdurun talebi veya hakimin resen kararıyla bu süre altı aylık sürelerle uzatılabilir. Uzatma sayısında herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Tehlike ortadan kalkana kadar karar uzatılabilir.

Uzaklaştırma Kararı Karşı Tarafa Nasıl Bildirilir

 

Uzaklaştırma kararı karşı tarafa aşağıdaki şekillerde bildirilir:

1. Mahkeme Tarafından Tebliğ:

• Uzaklaştırma kararını veren Aile Mahkemesi, kararın bir örneğini hem korunan kişiye (mağdura) hem de hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişiye (şiddet uygulayana) tebliğ eder.
• Tebligat genellikle posta yoluyla, ilgili kişilerin bilinen adreslerine yapılır.
• Bazı durumlarda, özellikle kararın aciliyet gerektirdiği hallerde, mahkeme kararı polis veya jandarma aracılığıyla da tebliğ edebilir. Bu durumda, kolluk görevlileri kararı bizzat ilgili kişiye imza karşılığında teslim ederler.
• Mahkeme ayrıca, karar verildiğini ve içeriğini sözlü olarak da tefhim edebilir. Ancak bu, yazılı tebligatın yerine geçmez.

2. Kolluk Birimleri Tarafından Tebliğ:

• Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde (şiddetin devam etmesi, hayati tehlike gibi durumlarda), polis veya jandarma amirleri de geçici uzaklaştırma kararı verebilirler.
• Bu durumda, kolluk görevlileri verdikleri uzaklaştırma kararını şiddet uygulayana bir tutanakla derhal tebliğ ederler.
• Kolluk tarafından verilen bu karar, en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk iş günü içinde Aile Mahkemesi hakiminin onayına sunulur. Hakim tarafından onaylanmayan tedbirler kendiliğinden kalkar.

Önemli Hususlar:

• Uzaklaştırma kararının uygulanması için, kararın şiddet uygulayana tebliğ edilmiş olması zorunlu değildir. Karar verilir verilmez yürürlüğe girer. Ancak, karara aykırı davranış halinde uygulanacak zorlama hapsi için tebligatın yapılmış olması gerekir.
• Uzaklaştırma kararının içeriğinde, karara aykırı davranılması halinde uygulanabilecek zorlama hapsi ihtarı da belirtilir.
• Uzaklaştırma kararının tebliğ tarihi, karara itiraz süresinin başlaması açısından önemlidir. İtiraz süresi, kararın tefhim veya tebliğinden itibaren iki haftadır.
• Uzaklaştırma kararının verilmesi durumunda, bu karar Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine, Cumhuriyet Savcılığına ve ilgili kolluk birimlerine de bildirilir.

Özetle, uzaklaştırma kararı genellikle mahkeme aracılığıyla posta yoluyla tebliğ edilir. Acil durumlarda ise kolluk birimleri kararı derhal tebliğ edebilirler. Kararın tebliğ edilmiş olması, kararın uygulanabilirliği için zorunlu olmamakla birlikte, karara aykırı davranış halinde uygulanacak yaptırımlar için gereklidir.

Uzaklaştırma Kararına İtiraz

 

Uzaklaştırma kararına itiraz süreci ve mercileri aşağıdaki gibidir:

İtiraz Süresi:

• Uzaklaştırma kararına itiraz süresi, kararın size tebliğ (bildirim) edildiği tarihten itibaren 2 haftadır (14 gün).
• Bu süre hak düşürücü süredir, yani bu süre içinde itiraz etmezseniz karar kesinleşir ve itiraz hakkınızı kaybedersiniz.
• Kararın sözlü olarak tefhim edilmesi (bildirilmesi) de itiraz süresini başlatır.

İtiraz Mercii:

• Uzaklaştırma kararına itiraz, kararı veren Aile Mahkemesi’ne yapılır.
• İtirazınızı içeren bir dilekçe hazırlayarak, bu dilekçeyi kararı veren Aile Mahkemesi’ne sunmanız gerekmektedir.
• Eğer bulunduğunuz yerde birden fazla Aile Mahkemesi varsa, dilekçeniz dosya numarası sırasına göre bir sonraki Aile Mahkemesi’ne gönderilir.
• Tek bir Aile Mahkemesi varsa, itiraz dilekçesi en yakın Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla) tarafından değerlendirilir.

İtirazın Şekli ve İçeriği:

• İtiraz, yazılı bir dilekçe ile yapılır.
• İtiraz dilekçesinde aşağıdaki bilgilerin bulunması önemlidir:
  • İtiraz edenin (hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişinin) adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ve adresi.
  • Kararı veren Aile Mahkemesi’nin adı, dosya numarası ve karar tarihi.
  • Uzaklaştırma kararının hangi yönlerine itiraz edildiği ve itiraz gerekçeleri (kararın hukuka aykırı olduğu, delil yetersizliği, yanlış değerlendirme vb.).
  • İtirazınızı destekleyen deliller (varsa).
  • İmzalı ve tarihli olmalıdır.
• İtiraz dilekçenize, uzaklaştırma kararının bir örneğini de eklemeniz faydalı olacaktır.

İtiraz Süreci:

• İtiraz dilekçeniz ilgili mahkemeye ulaştıktan sonra, mahkeme itirazınızı acil işlerden sayarak en kısa sürede değerlendirir.
• Mahkeme, genellikle dosya üzerinden inceleme yaparak karar verir. Ancak gerekli görmesi halinde tarafları dinlemek üzere duruşma da açabilir.
• İtiraz üzerine verilen karar kesindir ve bu karara karşı başka bir yola başvurulamaz.
• İtirazınız kabul edilirse, uzaklaştırma kararı kaldırılabilir veya değiştirilebilir. İtirazınız reddedilirse, uzaklaştırma kararı aynen devam eder.
• İtirazınız, uzaklaştırma kararının uygulanmasını durdurmaz. Karar, itirazınız sonuçlanana kadar geçerliliğini korur.

Önemli Notlar:

• İtiraz sürecinde bir avukattan hukuki destek almanız, haklarınızı doğru bir şekilde savunmanız ve usul kurallarını takip etmeniz açısından önemlidir. Beşiktaş Avukat desteği ile uzaklaştırma kararı ile ilgili daha detaylı bilgi ve destek alabilirsiniz.
• İtiraz süresini kaçırmamak çok önemlidir. Gerekirse, süreyi kaçırmamak adına öncelikle bir süre tutum dilekçesi verilebilir ve ardından detaylı itiraz dilekçesi sunulabilir.

Evden Uzaklaştırma Kararı Bitince Ne Olur

 

Evden uzaklaştırma kararı sona erdiğinde aşağıdaki durumlar söz konusu olur:

• Yasak Kalkar: Hakkında uzaklaştırma kararı verilen kişi için getirilen konuta, iş yerine veya okullara yaklaşma yasağı kendiliğinden kalkar. Bu kişi, karar öncesindeki gibi bu yerlere serbestçe gidebilir.
• İletişim Yasağı Sona Erer: Eğer kararda mağdurla doğrudan veya dolaylı iletişim kurma yasağı varsa, bu yasak da karar süresinin bitimiyle ortadan kalkar. Ancak, tarafların rızası dışında yeniden iletişim kurmak, farklı hukuki sorunlara yol açabilir.
• Başka Tedbirler Sona Erer: Uzaklaştırma kararıyla birlikte verilen diğer tedbirler (örneğin, belirli bir süre alkol veya uyuşturucu madde kullanmama, tedaviye başvurma gibi) de karar süresinin dolmasıyla birlikte sona erer.
• Mağdurun Güvenliği Risk Altına Girebilir: Uzaklaştırma kararının bitmesiyle birlikte, mağdurun tekrar şiddet riskiyle karşı karşıya kalma olasılığı artabilir. Bu nedenle, mağdurun güvenliğinin sağlanması için ek önlemler alınması gerekebilir.
• Yeni Başvuru Gerekebilir: Eğer mağdur hala şiddet tehdidi altında hissediyorsa, uzaklaştırma kararının süresinin bitiminden önce veya sonra yeni bir uzaklaştırma kararı için Aile Mahkemesi’ne başvurması gerekebilir. Mahkeme, mevcut durumu değerlendirerek yeni bir karar verip vermeme konusunda takdir yetkisine sahiptir.
• Hukuki Süreçler Devam Edebilir: Uzaklaştırma kararı, genellikle devam eden boşanma davası veya ceza soruşturması gibi hukuki süreçlerden ayrı bir tedbirdir. Uzaklaştırma kararının bitmesi, bu diğer hukuki süreçlerin sona erdiği anlamına gelmez. Bu davalar ayrı ayrı sonuçlanmaya devam eder.
• Kolluk Takibi Sona Erer (Genellikle): Uzaklaştırma kararının süresi dolduğunda, kolluk birimlerinin kararın ihlal edilip edilmediğine yönelik takibi genellikle sona erer. Ancak, yeni bir şikayet veya ihlal durumunda yeniden harekete geçebilirler.

Özetle: Evden uzaklaştırma kararı bittiğinde, kararla getirilen tüm yasaklar ve tedbirler kendiliğinden ortadan kalkar. Ancak, mağdurun güvenliğinin devamlılığı için yeni hukuki yollara başvurmak gerekebilir. Bu nedenle, uzaklaştırma kararının bitimine yakın bir zamanda mağdurun durumu yeniden değerlendirilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. Şişli Avukat desteği ile uzaklaştırma kararı ile ilgili destek alabilirsiniz.

Uzaklaştırma Kararı İhlali

 

Uzaklaştırma kararının ihlali, oldukça ciddi sonuçları olan bir durumdur. Aile İçi ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Kanunu (6284 sayılı Kanun) bu konuda açık hükümler içermektedir. Uzaklaştırma kararının ihlal edilmesi durumunda aşağıdaki yaptırımlar uygulanabilir:

1. Zorlama Hapsi:

• Uzaklaştırma kararına rağmen, hakkında karar verilen kişi, kararda belirtilen yasaklara (eve yaklaşma, iletişim kurma vb.) aykırı davranışta bulunursa, mağdurun şikayeti üzerine veya kolluk kuvvetlerinin tespitiyle zorlama hapsi uygulanabilir.
• Zorlama hapsinin süresi, ihlalin niteliğine ve tekrarına göre üç günden otuz güne kadar olabilir.
• Zorlama hapsi, kararın gerekçesi ve ihlal durumu dikkate alınarak Aile Mahkemesi hakimi tarafından verilir.
• Zorlama hapsi kararlarına karşı itiraz yolu kapalıdır.
• İhlalin her tekrarında yeniden zorlama hapsi uygulanabilir. Ancak, toplam zorlama hapsi süresi altı ayı geçemez.

2. Ceza Davası Açılabilir:

• Uzaklaştırma kararının ihlali, Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında da suç teşkil edebilir. Özellikle “Mahkeme Kararlarını Yerine Getirmeme” suçu (TCK m. 287) kapsamında işlem yapılabilir.
• Bu suçun cezası, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır.
• Ceza davası açılması için mağdurun şikayeti şart olmayabilir. Cumhuriyet savcısı, ihlal durumunu öğrenmesi üzerine re’sen soruşturma başlatabilir.
• Hem zorlama hapsi hem de ceza davası aynı anda açılabilir. Zorlama hapsi idari bir yaptırımken, ceza davası adli bir süreçtir.

3. Mevcut Davalarda Aleyhe Delil Olabilir:

• Eğer taraflar arasında devam eden bir boşanma davası, velayet davası veya başka bir hukuki süreç varsa, uzaklaştırma kararının ihlal edilmesi, ihlal eden tarafın aleyhine önemli bir delil olarak değerlendirilebilir. Mahkeme, karar verirken bu ihlali dikkate alacaktır.

4. Yeni ve Daha Ağır Tedbir Kararları Alınabilir:

• Uzaklaştırma kararının ihlal edilmesi durumunda, mağdurun başvurusu üzerine veya mahkeme re’sen, daha kapsamlı ve ağır koruyucu veya önleyici tedbir kararları alabilir. Bu tedbirler arasında elektronik kelepçe uygulaması gibi daha sıkı denetim mekanizmaları da bulunabilir.

Uzaklaştırma Kararı İhlali Durumunda Yapılması Gerekenler:

• Mağdur Açısından:
  • İhlal durumunda derhal 112 Acil Çağrı Merkezi’ni veya en yakın polis/jandarma merkezini arayarak durumu bildirmek.
  • İhlale dair her türlü delili (mesajlar, aramalar, görgü tanığı ifadeleri, kamera kayıtları vb.) saklamak.
  • Tekrar Aile Mahkemesi’ne başvurarak ihlali bildirmek ve zorlama hapsi uygulanmasını talep etmek. Gerekirse yeni ve daha kapsamlı tedbirler talep etmek.
  • Bir avukattan hukuki destek almak.
• Kolluk Kuvvetleri Açısından:
  • İhbarı değerlendirerek derhal olay yerine intikal etmek.
  • İhlal eden kişiyi tespit ederek gerekli işlemleri yapmak (gözaltı dahil).
  • Mağdurun güvenliğini sağlamak.
  • Durumu derhal Cumhuriyet Savcılığına ve ilgili Aile Mahkemesine bildirmek.

Uzaklaştırma kararları, şiddet mağdurlarını korumak amacıyla verilen önemli hukuki tedbirlerdir.

 

Polis Uzaklaştırma Kararı Verebilir mi?

 

Evet, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, polis (veya jandarma amirleri) geçici uzaklaştırma kararı verebilir. Bu yetki, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesi Hakkında Kanun ile kolluk kuvvetlerine tanınmıştır.

Polisin uzaklaştırma kararı verebileceği durumlar şunlardır:

• Şiddet mağdurunun hayati tehlikesinin bulunması.
• Şiddetin devam etme ihtimalinin yüksek olması.
• Gecikilmesi halinde mağdurun zarar görme olasılığının artması.